 |
| මෙසපොටේමියාව |
මෙසපොටේමියාව ලෝකයේ පළමු ජනාවාසය හෙවත් ශිෂ්ඨාචාරයේ තොටිල්ල ලෙස හැඳින්වෙන යුප්‍රටීස් - ටයිග්‍රීස් ගංගා නිම්න දෙක අතර පිහිටා ඇති ප්‍රදේශය වන අතර ක්‍රි.පූ. පස්වන සහස්‍රයේදී පමණ එනම් අදින් අවුරුදු 7000 කට පෙර එහි ජීවත්වූ සුමේරියන්වරු එම සාරවත් ප්‍රදේශයේ කෘෂිකාර්මික කටයුතු ආරම්භ කළහ.විවිධ යුග පසුකල මිනිසා කෘෂිකාර්මික යුගයට අවතීර්ණ වීමත් කෘෂිකාර්මික කටයුතු ආරම්භයටත් පෙර තිබූ කුඩා නගර වඩා සංවිධානය වෙමින් ක්‍රමවත්ව දියුණු වීමත් නව නිර්මාණ බිහිවී දියුණු ශිෂ්ඨාචාරයක් ඇතිවීමත් යන කරුණූ හේතුවෙන් මෙසපොටේමියාව ශිෂ්ඨාචාරයේ තොටිල්ල ලෙස හැඳින්වෙයි. කෘෂිකාර්මික කටයුතු නිසා ඉතිරිවුනු කාලය අලුත් දෙයක් පිළිබදව සිතීමට යොමුකළ හැකිවීම අලුත් නිර්මාණ රාශියක් බිහිවීමට හේතුවන්නට ඇත.පැරණි මෙසපොටේමියාව වර්තමානයේ ඉරාකය සිරියාව පිහිටා ඇති ප්‍රදේශයවේ.
 |
| වසර 2500 ක් පැරණි බැග්ඩෑග් බැටරිය |
- ක්‍රි.පූ.8700 තඹ භාවිතාකර සෑදු ආභරණයක් උතුරු ඉරාකයෙන් හමුවීම ලෝහ භාවිතය පිළිබඳ පැරණිම පුරාවිද්‍යත්මක තොරතුර වෙයි.
- ක්‍රි.පූ.6000 දී පළමු නගුල නිර්මාණය.
- ක්‍රි.පූ.5300 දී පළමු නගර නිර්මාණය වන උර් (Ur).
- ක්‍රි.පූ.4000 දී සුමේරියානුවන්ගේ ලේඛන කලාව ආරම්භ වීම.
- ක්‍රි.පූ.4000 දී පළමු ඇළමාර්ගය නිර්මාණය.
- ක්‍රි.පූ.3200 දී රෝදය සොයාගැනීම.
- ක්‍රි.පූ.2800 දී සබන් නිපදවීම.
- ක්‍රි.පූ.250 දී බෑග්ඩෑඩ් බැටරිය හෙවත් පාතියන් බැටරිය ලෙස හැඳින්වෙන ලෝකයේ ප්‍රථම ඉලෙක්ට්‍රික් බැටරිය නිර්මාණය (මෙම බැටරිය ආභරණවල රන් ආලේප කිරීමට යොදා ගන්නට ඇතැයි සැලකේ).
මෙසපොටේමියාවේ නිමැවුනු නව නිර්මාණ කිහිපයක් ඉහතින් දැක්වෙයි.
සුමේරියානුවන් මෙම ප්‍රදේශයේ දියුණු ජනාවාස ආරම්භ කරන විට එයට සමගාමීව යාබද ප්‍රදේශවල ආකේඩියානුවන් බැබිලෝනියානුවන් ඇසේරියානුවන් වාසය කළහ.සුමේරියානුවන් කලු හිසකෙස් ඇති සුමේරියානු භාෂාව කතාකරන දකුණු මෙසපොටේමියාවේ වාසයකල ජන කොට්ඨාශයක්වූ අතර අතර එඬේර ගෝත්‍රික ජනකොට්ඨාශයක්වූ ආකේඩියානුවන්ද බැබිලෝනියානුවන්ද එම ප්‍රදේශ ආශිතවම ජීවත්වූ අතර ආකේඩියානුවන්ට සමබන්ධ එඬේර ගෝත්‍රයක්වූ ඇසේරියානුවන් උතුරු මෙසපොටේමියාවේ වාසය කළහ.ආකේඩියානුවන් බැබිලෝනියානුවන් ඇසේරියානුවන් සෙමටික් භාෂා වර්ගයට අයත්වන භාෂා කතා කළහ.සුමේරියානු භාෂාව වෙනත් කිසිම භාෂාවකට නෑකම් නොකියන භාෂාවක්වූ අතර මුල්ම ලේඛන මැටිපුවරු මත සටහන් කලේද සුමේරියානුවන් විසිනි.සුමේරියානු භාෂාව සහ ආකේඩියානු භාෂාව එකිනෙකා මත අන්‍යෝන්‍යය බලපෑම් ඇතිකළ අතර ආකේඩියානුවන් සුමේරියානුවන්ගේ අක්ෂර උපයෝගී කරගෙන ඔවුන්ගේම අක්ෂර මාලාවක් නිර්මාණය කළහ.
 |
| සුමේරියානු පුවරුවක් |
පසුකාලීනව ආකේඩියානු රජෙක්වූ සාර්ගෝන්(Sargon) ක්‍රි.පූ.2300 දී ආකේඩියානු සහ සුමේරියානු නගර එක්සත් කල අතර සුමේරියානු සංස්කෘතිය ආකේඩියානු සංස්කෘතිය තුල යටපත්වීම ආරම්භ විය.මේ ආකාරයෙන් සශ්‍රීක මෙසපොටේමියාවේ බැබිලෝනියානු ඇසේරියානු පර්සියානු ග්‍රීක පාතියන් ඉස්ලාමීය ඔටෝමන් ආදීවූ විවිධ ජාතීන් විවිධ කාලවල බලවත් විය.ක්‍රි.පූ.1800 දී පමන සිදුවුනු හමුරාබි (Hammurabi) ආක්‍රමණයෙන් පසුව සුමේරියානු සහ ආකේඩියානු සංස්කෘතීන් බැබිලෝනියානු සංස්කෘතිය තුළට ගිලුනු අතර ක්‍රි.පූ.900 පමණ වනවිට සුමේරියානු භාෂාව තවදුරටත් භාවිතා නොකරන භාෂාවක් වූ අතර විශේෂ අවස්ථාවලදී හැරෙන්න එය භාවිතා නොවුනි.ක්‍රි.ව.100 පමණ වනවිට සුමේරියානු භාෂාව අතුරුදහන් වූ අතර ක්‍රි.ව.1800 දී සුමේරියානු ජනාවාස වල කැනීම් කටයුතු කල අතර ක්‍රි.ව.1900 දී සුමේරියානු භාෂාව පරිවර්තනය කෙරිනි.
 |
| සුමේරියානු පුවරුවක් |
ඇත්තටම මෙම සුමේරියානුවන් යනු කවුරුන්ද?ඔවුන් පැමිණියේ කොහේ සිටද?යාබද නගරවල සිටි ජාතීන් කතාකළ සෙමෙටික් වර්ගයේ භාෂාවන්ට වෙනස් භාෂාවක් කතාකළ අනෙක් ජාතීන්ට වඩා දියුණු ජාතියක්වූ ඔවුන් එඬේර ජාතියක්වූ ආකේඩියානුවන්ට යටවීමට සිදුවුනේ ඇයි?බැබිලෝනියානු ආක්‍රමණවලින් පසු ඔවුන් ඉතිහාසයෙන් අතුරුදහන්ව ගියේ ඇයි?කලු හිසකෙස් තිබුන ඔවුන් දකුණු ආසියානු ද්‍රවිඩයන්ට සම්බන්ධ ජාතියක්ද?දකුණු ආසියානු වැදි ජනයාගේ සහ ඕස්ට්‍රේලියානු ඇබොරිජියන්වරුන්ට සමාන ජාන හමුවීමෙන් කියවෙන්නේ ඔවුන් දකුණු ආසියාවට සංක්‍රමණයවූ බවද?එසේත් නැතිනම් දකුණු ආසියාවෙන් මෙසපොටේමියාවට සංක්‍රමණය වූ බවද?ක්‍රි.පූ.4000 දී පමණ ඔවුන් නිර්මාණය කළ අද්භූත පුවරුවලින් කියැවෙන්නේ කුමක්ද?ඇතැම් අය පවසන පරිදි එම පුවරුවලින් දැක්වෙන්නේ පිටසක්වල සම්බන්ධතාවයක්ද?එසේත් නැතිනම් මිත්‍යාවක්ද?එසේත් නැතිනම් ලෝකයේ සිදුවුනු වැදගත් සිදුවීමක්ද?එසේත් නැතිනම් සිදුවීමට නියමිතව තිබූ සිදුවීමක් අනාවැකියක් ලෙස තැබූ සටහනක්ද?
මා හට හැ‍ඟෙන පරිදි අද්භූත ලෙස සටහන් කර තිබෙන එම පුවරු වලින් කියැවෙන්නේ එකල ලෝකයේ ආගමික වශයෙන් සිදුවුනු වැදගත් සිදුවීමකි.
සුමේරියානුවන් සාදන ලද එවැනි පුවරු විශාල සංඛ්‍යාවක් 1849 දී බ්‍රිතාන්‍ය ජාතික පුරාවිද්‍යඥයෙකු වූ ඔස්ටින් හෙන්රි ලෙයොන්ඩ් (Austen Henry Layard) විසින් සොයාගෙන ඇත.මේ වනවිට එවැනි පුවරු 40,000 කට වැඩි ප්‍රමාණයක් සොයාගෙන ඇත. සුමේරියානුවන් ඒවාට නිබුරු(Nibiru) නමින් හැඳින්වූ බව කියැවෙන අතර තවමත් ඒවායින් කියැවෙන්නේ කුමක්ද යන්න පිළිබඳව මතභේදාත්මකය.කෙසේ වුවත් ඒවායින් කියැවෙන අදහස පිළිබඳව සත්‍ය තොරතුරු සොයාගත හැකිවුනු දිනක ලෝකයේ පළමු ශිෂ්ඨාචාරය පිහිට වූ සුමේරියානුවන් පිළිබඳව සහ මෙසපොටේමියානු ශිෂ්ඨාචාරය පිළිබඳව වැදගත් තොරතුරු දැනගත හැකිවනු ඇත.
අතීත මෙසපොටේමියාව සරුසාර භූමියක් වීම අනෙකුත් ප්‍රදේශ යාකරන ප්‍රධාන මාර්ග මේ හරහා වැටී තිබීම යන කරුණු මුල්කරගෙන මෙම ප්‍රදේශය අත්පත් කරගැනීමට බොහෝ ජාතීන් සටන්වැදුනු අතර වර්තමානයේද තෙල් සම්පතෙන් සරුසාර එමෙන්ම භූමියේ ඇති වැදගත්කම හේතුවෙන් මෙම ප්‍රදේශයේ බලය තහවුරු කරගැනීම සඳහා වන සටන් නිරන්තරයෙන්ම වාගේ දක්නට ලැබෙයි.
Link:http://en.wikipedia.org/wiki/Mesopotamia
